Wat is Cholesterol

Wat is cholesterol? En wanneer is het cholesterol te hoog?

Een te hoog cholesterol gehalte kan leiden tot hart en vaatziekten. Maar cholesterol is ook een stof die nodig is in het lichaam. Het meeste cholesterol wordt aangemaakt in de lever. Bij een normaal en gezond dieet haalt uw lichaam ook nog een klein gedeelte binnen via de voeding.

In een ideale situatie heeft u precies de hoeveelheid cholesterol welke nodig is. Maar vaak blijkt dat er – door onvoldoende beweging, ongezond eten, roken – teveel cholesterol in het lichaam aanwezig is. Dit overtollige cholesterol wordt dan in de bloedbaan afgezet aan de binnenkant van de (slag)aders. Er is dan sprake van (slag) ader verkalking. De doorgangen worden vernauwd en het risico op hart en vaatziekten (zoals een hartinfarct of hersenbloeding) neemt toe.

Risicofactoren cholesterol

De meest voorkomende risicofactoren op een te hoog cholesterol zijn:

• Ongezond eten (teveel verkeerde vetten)
• Onvoldoende beweging
• Roken
• Overmatig drinken
• Diabetes
• Hoge bloeddruk

Verschillende vormen van Cholesterol

Cholesterol is een bepaalde vetachtige stof. Het lost niet op in water of bloed. Voor het transport naar de cellen (waar het cholesterol nodig is) wordt het in kleine eiwit bolletjes verpakt. Deze bolletjes zijn de lipoproteïnen. Het “cholesterol” bestaat ook eigenlijk niet. Er zijn verschillende soorten:

• Hoge Dichtheid Lipoproteïnen (HDL)
• Lage Dichtheid Lipoproteïne (LDL)
• Zeer ( Very)   Lage Dichtheid Lipoprotëinen (VLDL)

De verschillen zitten in de hoeveelheid vet en eiwit. Density = dichtheid. Hoe meer vet en cholesterol des te lichter het deeltje. In LDL zit dus meer cholesterol dan in HDL.

LDL staat bekend als het slechte cholesterol. Het LDL is verantwoordelijk voor het transport door de bloedbaan en zet zich daarom makkelijk af op de binnenkant van de aders.

HDL staat bekend als het goede cholesterol. Het HDL voert het teveel aan LDL af naar de lever. Via de lever komt het cholesterol terug in uw darmen en verlaat het uw lichaam via de ontlasting.

VLDL transporteert triglyceriden (vetten) van de lever naar de rest van uw lichaam.

Het is gebruikelijk dat het cholesterolgehalte kan schommelen. Een hoge cholesterolwaarde kan dus een uitschieter zijn. Het is daarom erg belangrijk om meerdere metingen te verrichten (nuchter en niet nuchter over de dag heen) om een goed beeld te krijgen van de verschillende cholesterolwaardes. Met de 3 in 1 Cholesterolmeter is dat eenvoudig te doen. De metingen worden opgeslagen in het geheugen en zijn makkelijk weer op te vragen.

Als vuistregel kan onderstaande tabel worden gebruikt om te zien of uw cholesterol te hoog is:

Het totale cholesterolgehalte alleen is echter geen goede graadmeter. Het is belangrijk dat u bij een meting een onderscheid kunt maken tussen:

• LDL cholesterolgehalte
• HDL cholesterolgehalte
• triglyceridengehalte

Het HDL moet eigenlijk zo hoog mogelijk zijn. Terwijl het LDL en de triglyceriden zo laag mogelijk moeten zijn. Hoe hoger het HDL, des te makkelijker wordt het overtollige cholesterol weer afgevoerd en kan het niet zorgen voor dichtslibben van de aderen.

Cholesterolratio en schatting van het risico

Een hoog cholesterolgehalte is een van de risicofactoren voor hart- en vaatziekten.

Tegenwoordig is de medische wetenschap gaan inzien dat met name de cholesterol-ratio erg belangrijk is. Deze ratio is het totaal cholesterol gedeeld door het HDL. Is deze HDL waarde dus hoger dan 1, dan valt uw ratio beter uit (er wordt dan immers gedeeld door een waarde > 1) Is het HDL lager dan 1, dan valt de ratio ongunstiger uit (er wordt dan immers gedeeld door een waarde < 1 waardoor de ratio hoger uitvalt dan de waarde van het totaal cholesterol).

De ratio kunt u zelf eenvoudig uitrekenen door het TC (totaal cholesterol) te delen door het HDL. De ideale waarde van de ratio zou 5 of lager moeten zijn.

Voorbeeld: uw totale cholesterol is 6 en uw HDL is 1,2. Uw ratio is dan 6:1,2=5 en daarmee is uw cholesterol ratio nog net goed.

Bij een erfelijk verhoogd cholesterol zal uw arts vaak cholesterol verlagende medicijnen voorschrijven. In de meeste gevallen echter kunt u ook zelf de hoogte van het cholesterol beïnvloeden door een gezondere leefstijl:

• gezonde en gevarieerde voeding
• zorg voor voldoende beweging
• stop met roken
• drink met mate

Probeer overgewicht te voorkomen door gezond te eten en genoeg te bewegen. Vooral buik vet verhoogt het cholesterolgehalte.

Gezonde voeding:

Door gezonder te eten kunt u de hoogte van uw cholesterol met 10% verlagen:

Dit kunt u bereiken door:

• minder verzadigd vet te eten
• 2 ons groente en 2 stuks fruit per dag te nemen
• veel vezelrijke (volkoren) producten te eten
• 2 keer per week vis op het menu te zetten, waarvan tenminste 1 keer vette vis

Matig gebruik van alcohol (twee glazen per dag voor mannen en één glas voor vrouwen) is gunstig voor het HDL-cholesterol. Bij meer glazen alcohol is het positieve effect verdwenen en kan het zelfs een nadelige invloed hebben op uw hart en bloedvaten.

Bewegen

Door iedere dag minimaal een half uur intensief te bewegen verlaagt u het LDL en het triglyceriden gehalte.

Stoppen met roken

De nicotine in sigaretten of shag breken het HDL gedeeltelijk af. Uw goede HDL cholesterolgehalte wordt daardoor lager. Zodra u stopt met roken, herstelt dit zich vrij snel weer. Het is dus erg belangrijk (voor een gunstigere ratio waarde) om te stoppen met roken.

Medicijnen

In veel gevallen wordt er bij een sterk verhoogd cholesterol teruggevallen op medicatie in de vorm van statines. Deze middelen verlagen het totaal cholesterol en het slechte LDL en verhogen het goede HDL. Deze medicijnen zijn niet vrij verkrijgbaar en kennen ook bijwerkingen.